Mała Strana - Pałac Wallensteina

Pałac Wallensteina (Valdštejnský palác) ze względu na wartość artystyczną zajmuje pierwsze miejsce wśród praskich rezydencji. Został zbudowany w latach 1623-1630 przez Giovanniego Pieroniego, Baccio Bianca, Andrea Spezzę i Nicola Sebregondiego. Pod względem rozmiarów jest w Pradze drugim obiektem po Zamku Praskim. Zajmuje przestrzeń od Placu Wallensteina (Valdštejnské náměstí), ciągnąc się wzdłuż Valdštejnskiej do Klráov.

(...) Albrecht von Wallenstein pozostawił w Pradze trwałą pamiątkę, która niemal symbolicznie wyraża charakter tej zagadkowej postaci. Jest to olbrzymi pałac, którego ofiarą padła cała dzielnica miasta, dzieło faustowskiej pozornej mocy i władczych aspiracji; zwiedzającym te ogromne przestrzenie po kilku stuleciach jawiła się fascynująca postać samotnika, który tutaj, z nadwornym astrologiem u boku, snuł swoje ambitne plany i szukał dla nich dyrektyw na gwiaździstym niebie. (...)

(Karel Krejči : Praga. Legenda i rzeczywistość, s. 110)

Pałac Wallensteina przy Placu Wallensteina
(pocztówka z okresu międzywojennego XX w. - z mojej kolekcji)

Pałac Wallensteina dziś

By uzyskać ziemię pod pałac, gen. Albrecht von Wallenstein wykupił i wysiedlił mieszkańców z ponad dwudziestu domów, kazał zburzyć cegielnię i zlikwidować trzy ogrody. Przestronne pałacowe wnętrza tej iście książęcej rezydencji są niedostępne dla zwiedzających, pałac zaś od 1945 r. należy do Republiki Czeskiej i pełni funkcje państwowe – jest siedzibą Senatu Republiki Czeskiej.

Albrecht Eusebius von Wallenstein (Albrecht z Valdštejna) urodził się w r. 1583 w rodzinie czeskich arystokratów – Smiřickich. W 1608 r. poślubił bogatą wdowę. Sześć lat później, po śmierci żony, był już właścicielem sporego majątku. Drugie małżeństwo wprowadziło go w krąg elit władzy. W 1617 Wallenstein posiadał już własną armię, którą wspomagał cesarza, czym zaskarbił sobie jego wdzięczność. Armia ta, była po wojnie trzydziestoletniej jedyną w Czechach. Otrzymał tytuł książęcy. Jego majątek rósł, a powiększony o kolejny spadek i konfiskaty mienia protestantów po klęsce na Białej Górze w 1620 roku, pozwolił na zakup ziem. W sumie posiadał ¼ ziemi w Czechach i kilkuset wasali. Zbił ogromną fortunę, nadzorując bicie monet. Udzielił sporej pożyczki cesarzowi. Kariera Wallensteina dobiegła końca, ponieważ jego zachłanność przekroczyła wszelkie granice. Chciał sięgnąć po koronę, zaczął paktować z wrogami... Został zgładzony przez namiestników cesarskich w 1634 r.

Wnętrza pałacowe bogato wyposażone, zostały niemal doszczętnie ograbione w 1648 przez Szwedów i w 1742 przez Francuzów. Zachowały się tylko nieliczne stare obrazy.

Główna Sala pałacowa, w której czasem odbywają się koncerty, jest wysoka na dwa piętra. Na suficie widnieje malowidło przedstawiające Wallensteina jako Marsa, boga wojny.

(...)Valdštejn, „admirał Morza Atlantyckiego i Bałtyckiego”, nie znosił hałasu, przeszkadzał mu nawet świergot wróbli. Choć przywykł do bitewnego huku, surowo wymagał zachowania ciszy w pustych wnętrzach ogromnego pałacu, nawet do tego stopnia, iż oficerowie z jego świty nie śmieli otwierać ust lub mówili tak cicho (...) iż wydawali się „pokutnikami u spowiedzi”. Przed każdą komnatą chmary giermków i trabantów trzymały na postronku Hałas, czyli samo Życie. (...)

(Ripellino: Praga magiczna, s. 16)

Ogród pałacowy (Valdštejnská zahrada), zaprojektowany początkowo według wzorów włoskich, jest najciekawszą częścią rezydencji pałacowej. Trójarkadowa loggia – najdoskonalsza artystycznie część pałacu, bogato zdobiona malowidłami Baccia del Bianco, przedstawiającymi wojnę trojańską, służy dziś organizowanym tu letnim koncertom. Wiedzie do niej od strony ogrodu alejka, obramowana rzeźbami Adriana de Vries, z których część to odlewy z 1913 r. Większość oryginałów została skradziona i wywieziona do Szwecji w 1648 r. podczas wojny trzydziestoletniej.

W ogrodzie Wallensteina
(pocztówka z okresu międzywojennego XX w. - z mojej kolekcji)

 

 

Stojąc przodem do loggii po lewej stronie widzimy ptaszarnię i fantastyczną (jakby skalną) ścianę, z odległości sprawiającą wrażenie potężnej płaskorzeźby z przedziwnymi postaciami. W końcu ogrodu znajduje się staw (pełen ryb), na środku którego stoi posąg Herkulesa, walczącego ze smokiem, za nim widnieje budynek dawnej Ujeżdżalni (Jizdárna) – dziś miejsce wystaw.