Hradczany - Loreta

Po wschodniej stronie placu (Loretánské nám. 100/7) stoi Sanktuarium Loretańskie – słynna Loreta – należący do kapucynów barokowy kompleks klasztorny, rozrastający się przez prawie dwa stulecia, założony w 1626 roku przez arystokratkę Katerinę Lobkovic, a zaprojektowany przez włoskiego architekta Giovanniego Domenico Orsiego. Rozległa fasada sanktuarium jest dziełem Christopha (Kryštofa) i Kiliána Ignáca Dientzenhoferów (1721-1726). Całość zdobi bogata dekoracja rzeźbiarska.

O każdej pełnej godzinie wokół Lorety rozlega się hejnał wygrywany przez 27 dzwonków (według niektórych źródeł 30) (carillon), umieszczonych w 1694 roku przez zegarmistrza Petera Neumanna w wieży tuż pod hełmem, nad którym dostrzec można zakończoną spiczasto latarnię. Praski carillon to jeden z ostatnich oryginalnie zachowanych instrumentów barokowych w Europie – mechanizm nie został zmodernizowany.

Głównym obiektem Lorety jest Santa Casa (w centrum sanktuarium) – kopia świętego domu Marii z Nazaret w Loreto we Włoszech. Płaskorzeźby ze scenami z życia Marii na zewnątrz wykonał Giovanni Bartolomeo Cometa w drugiej połowie XVII wieku. Wewnątrz znajduje się srebrny ołtarz i figura Matki Boskiej Lotetańskiej wykonana z drzewa lipowego. Powstały w 1631 roku budynek został otoczony później barokowym dziedzińcem z krużgankami.

Legenda mówi, że Santa Casa (Dom Matki Bożej w Nazarecie – biblijne miejsce Zwiastowania) podczas najazdu wojsk muzułmańskich (w XIII wieku) został przeniesiony z Ziemi Świętej przez zastępy aniołów do Dalmacji, a stamtąd do Loreto w północnych Włoszech. Wieści o cudzie rozniosły się, dlatego wykonano szereg kopii Świętego Domu.

Praska Loreta przez długi czas była ideologicznym ośrodkiem jezuitów, których celem było stłumienie herezji protestanckiej w Czechach (po porażce protestantów w wojnie trzydziestoletniej). Wspomagani przez wybitnych artystów i ich nieprzeciętne dzieła, w estetycznym otoczeniu, wśród świateł, cieni, muzyki, przebiegli zakonnicy ukazywali przybyszom swe rozpromienione ekstazą oblicza. Wszystkie te zabiegi sprzyjały jezuitom w nawracaniu niewiernych.

Podczas XVII-wiecznej rekatolizacji kraju w całych Czechach powstało kilkadziesiąt takich domów.

W krużgankach, ozdobionych freskami Felixa Antonína Schefflera (1750 rok) o tematyce loretańskiej litanii, obejrzeć można kaplice. Pierwsza narożna po lewej od wejścia to kaplica św. Anny (kaple sv. Anny) z 1687 roku, kolejna to kaplica św. Franciszka z Asyżu (kaple sv. Františka Serafinského) z 1717 rok, według projektu Christofa Dienzenhofera z obrazem Stygmaty św. Franciszka Petera Brandla, dalej – kaplica św. Rodziny (kaple sv. Rodiny) z 1691 roku, z dekoracją rzeźbiarską Richarda Prachnera, następna to kaplica św. Krzyża (kaple sv. Kříže) z 1691 roku i kaplica św. Antoniego z Padwy (kaple sv. Antonína Paduánského), naprzeciw kaplicy – dwa dzwony zesłane w to miejsce z wieży za fałszywe dźwięki, kolejna to kaplica Matki Bożej Bolesnej (kaple Panny Marie Bolestné) z 1686 roku z Pietą z początku XV wieku w głównym ołtarzu. W ołtarzu bocznym kaplicy św. Wilgefortis (św. Starosta) na krzyżu – patronka nieszczęśliwie zamężnych kobiet, kobieta z zarostem na twarzy (kobieta z brodą), według legendy portugalska księżniczka z II wieku, która nie chcąc wyjść za mąż za poganina, wyprosiła sobie modlitwą taką przemianę. Kobieta została skazana przez ojca na ukrzyżowanie.

Fontanny na dziedzińcu: Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (Nanebevzetí Panny Marie) i Zmartwychwstania Chrystusa (Zmrtvýchvstání Krista) są kopiami dzieł powstałych w latach 1738-1740 (Michal Jan Brüderle, Richard Prachner). 

Do Kościoła Narodzenia Pańskiego (Kostel Narození Pánĕ) z 1737 roku (część wschodnia kompleksu, tuż za domkiem) można wstapić dla obejrzenia ciut komicznie wyglądających zmumifikowanych zwłok średniowiecznych hiszpańskich świętych oraz malowidła przedstawiającego św. Agatę ze skrwawionym łonem, o dziwo, w pełni sił niosącą na tacy swe odcięte piersi. Samo wnętrze kościoła jest uważane za jedno z najpiękniejszych barokowych wnętrz w Pradze. Freski sklepienne (nad prezbiterium Ofiarowanie Dzieciątka Jezus Václava Vavřnca Reinera) i rokokowe zdobienia mogą zrobić wrażenie.

Najatrakcyjniejszą częścią Lorety jest skarbiec (Loretánský poklad) z 1636 roku wypełniony ofiarami pątników, a także cennymi darowiznami szlachty, wśród których są srebrne i złote przedmioty wysadzane kamieniami szlachetnymi, wykonane przez złotników na zamówienie. Niektóre – to najcenniejsze dzieła sztuki liturgicznej Europy Środkowej. Jednym z nich jest diamentowa monstrancja (1699 rok) – dzieło wiedeńskich złotników – wysadzana 6222 brylantami, ważąca 12 kilogramów i mierząca prawie metr wysokości. Mieści się pierwszym piętrze kompleksu – prowadzą doń schody, znajdujące się po prawej stronie od wejścia.

W XVIII wieku Loreta była ważnym ośrodkiem muzycznym w Pradze.

Godziny otwarcia:

IV-X codziennie 9.00 – 12.15, 13.00 – 17.00

XI-III codziennie 9.30 – 12.15, 13.00 – 16.00


Bilety:

Dorośli/Ulgowy/Rodzinny 130 Kč/100 Kč/270 Kč