(...)żaden z historycznych władców Czech nie pozostawił po sobie za granicą wspomnienia, które by automatycznie kojarzyło się z pojęciem narodu czeskiego, jego kraju i stolicy, jak na przykład Ludwikowie kojarzą się z wyobrażeniem Francji i Paryża, Ferdynandowie – Austrii i Wiednia, Filip II – Hiszpanii, a Piotr Wielki – Rosji i Piotrogradu. Czechy i Praga dla zagranicy były przede wszystkim krajem strasznych husytów.(...)
(Karel Krejči: Praga. Legenda i rzeczywistość. Przeł. Cecylia Dmochowska. PIW . 1974. Warszawa, s.44-45)
Najstarsze ślady życia człowieka z okolic Pragi pochodzą sprzed 250 000 lat. Około 4000 r. p.n.e. osiedlali się tu pierwsi rolnicy (należący do ludu ceramiki wstęgowej; młodsza epoka kamienna). Pierwsi „miłujący rolę” Słowianie pojawili się w tym rejonie na przełomie IV i V w. W VII i VIII w. zaczęto budować tu słowiańskie grodziska (w Szarce, w Butovicach, na Lewym Hradcu).
Ostatnie odkrycie w dzielnicy Bubeneč wskazuje, że osady istniały tu znacznie wcześniej - badania archeologiczne datują ślady osadnictwa na 7500 r. p.n.e.
Dynastia Przemyślidów zdobywa przewagę w Czechach ok. IX w. Do tego czasu panują książęta: Przemysł, Niezamysł, Mnata, Wojen, Unisław, Krzemomysł, Niekłan, Gościwit.
Borzywoj (Bořivoj) (zm. ok. 894 r. )
Ten pierwszy historyczny władca - według Kosmasa syn Hostivita, legendarnego potomka księżnej Libuszy i Przemysła Oracza (a bezpośrednio Niekłana) - podporządkował sobie czeskie plemiona i przeniósł siedzibę rodu z Lewego Hradca na Hradczany.
● II poł. IX w. - założenie Zamku Praskiego, będącego od tamtej pory siedzibą czeskich książąt,
● 880 r. - Borzywoj wraz z żoną Ludmiłą, pierwszą czeską męczennicą i świętą, przyjęli chrzest od słowiańskiego misjonarza Metodego.
Spitygniew (Spytihněv) (875-905), starszy syn Borzywoja i Ludmiły
● 895 r. - powstaje pierwszy praski kościółek pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny (Panně Marii), druga najstarsza świątynia chrześcijańska w Czechach.
Wratysław I (Vratislav I) (888-921), młodszy brat Spitygniewa
Za jego panowania w granicach państwa znalazły się Morawy, Śląsk i prawdopodobnie kraj Wiślan.
● 920 r. - budowa bazyliki św. Jerzego
Święty Wacław (Svatý Václav) (ok. 921-935), uważany za patrona Czech, symbol czeskiej państwowości, syn Wratysława i pogańskiej księżniczki Drahomiry
Rozpoczął panowanie mając zaledwie 13 lat. Został wychowany przez babkę Ludmiłę, późniejszą świętą. Unikał konfliktów z sąsiadami, dążąc do wewnętrznego wzmocnienia państwa. Po najeździe Henryka I podporządkował się Niemcom i sprzyjał rozwojowi chrześcijaństwa. Został zamordowany przez brata Bolesława w Starej Bolesłavi. Korona św. Wacława stała się trwałym rekwizytem używanym w czasie uroczystości koronacyjnych królów czeskich.
● 926 r. - ufundowanie rotundy św. Wita
Bolesław I Srogi (Okrutny) (Boleslav I Ukrutný) (935-967), młodszy brat Wacława
Bezskutecznie próbował uniezależnić się od Niemiec, których wpływy zaczęły dominować w Pradze. Rozszerzył jednak granice państwa po górny Bug i Styr. Po najeździe Ottona I Wielkiego władca czeski staje się jednym z cesarskich elektorów. Za jego panowania doszło też do oficjalnych kontaktów polsko-czeskich. Książe Mieszko I ożenił się z jego córką Dobrawą i przyjął chrzest z rąk czeskich misjonarzy.
(...)Był bowiem ów książę Bolesław – jeżeli musi być nazwany księciem, kto był bezbożnym i tyranem okrutniejszym od Heroda, straszniejszym od Nerona, przewyższającym Decjusza niegodziwością zbrodni, Dioklecjana srogością, skąd, jak mówią, zyskał przydomek „Bolesław Srogi” – tak srogi, że nic nie przedsiębrał z rozwagą, nic z rozumem, lecz wszystko czynił folgując swej woli i namiętności. Stąd stało się, że powziął postanowienie, aby założyć sobie gród na sposób rzymski. (...)
(Kronika Czechów, s. 134)
● X w. - powstanie zamku na Wyszehradzie
● 965 r. - arabsko-żydowski kupiec, podróżnik i kronikarz Ibrahim ibn Jakub w Pradze - spod jego pióra „wyszła” pierwsza pisana relacja o Pradze – mieście nad Wełtawą, zbudowanym z kamienia i wapnia.
Bolesław II Pobożny (Boleslav II Pobožný) (ok. 967-999), syn Bolesława Okrutnego, przyszedł na świat w dniu tragicznej śmierci stryja Wacława
● 973 r. - założenie biskupstwa praskiego (przy poparciu cesarza Ottona I).
Pierwszym biskupem został Dietmar – saski duchowny. Czechy poddano zwierzchnictwu cesarskiemu, zachowując jednocześnie autonomię i „słowiańskość”.
● założenie klasztoru benedyktynek (św. Jerzego) na Zamku Praskim, pierwszego żeńskiego klasztoru w Czechach
Zamek staje się centrum życia religijnego państwa czeskiego.
● 982 r. biskupem zostaje Wojciech Sławnikowicz, późniejszy święty
Wojciech (w jęz. czeskim znaczy „uciecha wojska”) w dzieciństwie zachorował i groziła mu śmierć. Rodzice złożyli ślub, że jeśli dziecko przeżyje, będzie służyć Bogu. Kształcił się w Magdeburgu, gdy zaś wrócił do Pragi, ze względu na prawość charakteru, znajomość prawa, wykształcenie i pochodzenie został mianowany praskim biskupem. Z Rzymu do ojczyzny szedł boso, by oddać cześć św. Wacławowi. Spełniając posługę, dzielił swe pieniądze między biednych, jeńców, duchowieństwo, dodatkowo ze swej, czwartej części żywiąc dwunastu ubogich (na cześć apostołów). Wojciech przyniósł chrześcijaństwo Węgrom, nawracał ludzi w Polsce, a w Prusach poniósł męczeńską śmierć. Poganie rozjuszeni cudami, które czynił, zabili biskupa, odcięli jego głowę i zawiesili na drzewie, ciało zaś poćwiartowali.
Po jego śmierci działy się liczne cuda, a relikwie przewieziono do Polski. W 1039 r. Brzetysław wywiózł z Gniezna relikwie Wojciecha i jego pięciu braci męczenników (zamordowanych przez prażan).
Pierwszym polskim biskupem został brat Wojciecha – Gaudenty.
Bolesław III Rudy (Boleslav III. Ryšavý) (999-1002) (1003), syn Bolesława II Pobożnego
Gdy objął władzę, wystąpili przeciw niemu młodsi bracia: Jaromir i Oldrzych, mający wsparcie możnych. Pierwszy na rozkaz księcia miał zostać wykastrowany, drugi – uduszony w łaźni. Drugi z braci zbiegł. Opozycja możnych miała mniej szczęścia... Jaromir przy pomocy cesarza odsunął go od władzy.
Jego siostrzeńcem był Bolesław Chrobry.
Władywój (Vladivoj) (1002-1003), z dynastii Przemyślidów lub Piastów, prawdopodobnie najmłodszy syn Bolesława II Srogiego
Został posadzony na tronie przez Bolesława Chrobrego... i zapił się na śmierć.
Bolesław Chrobry (1003-1004), pierwszy koronowany król Polski, z dynastii Piastów, książę Czech Bolesław IV
Zdobył Śląsk, Morawy, Słowację i wrócił do Polski. Nim jednak to uczynił, zaprosił Bolesława III Rudego do Polski, tam kazał mu wyłupić oczy. Ślepy więzień snuł się ponoć po Wawelu przez 30 lat.
Jaromir (Jaromír) (1004-1012) (1034), syn Bolesława II Pobożnego
Przejął tron po śmierci Władywoja. Obalony przez Bolesława Chrobrego na rzecz Oldrzycha, powrócił na tron po oddaniu hołdu lennego cesarzowi Henrykowi II i dzięki jego pomocy. Został uwięziony i zamordowany po odzyskaniu władzy przez Oldrzycha.
Oldrzych (Udalryk) (1012-1034)
Bolesław Chrobry kazał oślepić Bolesława Rudego, za co Oldrzych zemścił się, wydając rozkaz wykastrowania syna Chrobrego, Mieszka II. Później uwięził i oślepił brata Jaromira, który zasiadał na tronie czeskim. Okres jego panowania to całkowite podporządkowanie państwa cesarzom niemieckim, których wspomagał w ekspansji na Polskę i Węgry.
Brzetysław (Břetislav I) (1034-1055), syn Oldrzycha
Wykorzystując bezkrólewie w Polsce, najechał m. in. na Kraków, Poznań, Gniezno, Kruszwicę, rabując i niszcząc najechane przez siebie ziemie (oprócz licznych dóbr wywiózł z Polski relikwie św. Gaudentego i Wojciecha). Próbował uniezależnić się od cesarstwa, co spowodowało najazd Henryka III, przed którym musiał się ukorzyć i przyjąć jego zwierzchnictwo. Pojął za żonę porwaną z klasztoru Judytę, córkę Henryka, hrabiego z Schweinfurtu. Pod jego panowaniem Czesi przyjmują religię rzymskokatolicką (wcześniej obrządek słowiański).
Za panowania Brzetysława doszło do reformy monetarnej: wprowadzono grzywnę praską jako podstawową jednostkę wagi, według której bito i przeliczano pieniądze.
Spitygniew II (Spytihněv II) (1055-1061), najstarszy syn Brzetysława
Gdy obejmował władzę wokół niego na dworze książęcym roiło się od Niemców, których wkrótce „wyprawił” z kraju. Położył fundamenty pod większy i wspanialszy kościół św. Wita.
Wratyslaw II (Vratislav II) (1061-1092), syn Brzetysława
W 1085 r. zostaje pierwszym królem Czech. Tytuł, niedziedziczny otrzymał na synodzie w Moguncji (Wratysław I), będąc lennikiem Henryka IV. Przeniósł swą siedzibę na Wyszehrad. Władca miał duże zasługi w centralizacji państwa i umocnieniu pozycji międzynarodowej poprzez sojusz z cesarstwem.
Konrad I (Konrád I. Brněnský) (1092), syn Brzetysława I
Przejął władzę po śmierci swojego brata Wratysława. Zmarł po ośmiu miesiącach panowania.
Brzetysław II (Břetislav II) (1092-1100), najstarszy syn Wratysława, tępił pogańskie zwyczaje w kraju.
(...)zaraz na początku swego panowania, zapalony wielką gorliwością wiary chrześcijańskiej, wygnał wszystkich czarowników, wieszczków i wróżbitów(...). Te okropności i inne świętokradcze wymysły dobry książę wyplenił.(...)
(Kronika Czechów, s. 313-314)
● 1096 r. - pogrom Żydów
Borzywoj II (Bořivoj II) (1100-1107) (1109) (1117-1120), syn Wratysława
W 1107 r. utracił czeski tron na rzecz Świętopełka. Powrócił na tron detronizując dopiero co wybranego księcia Czech Władysława I. Za jego panowania panował w kraju chaos i bezprawie. W 1120 r. Borzywoj został wypędzony z kraju.
Świętopełk (Svatopluk Olomoucký) (1107-1109), syn Ottona I Pięknego, księcia ołomunieckiego z dynastii Przemyślidów, czwartego syna Brzetysława I
Zgładził rywalizujących z Przemyślidami ród możnych Wrszowców w Pradze i w kraju. Egzekucje odbywały się w domach, na ulicach, a na praskim rynku ścięto głowy najmłodszym potomkom rodu (1108 r.). Niedługo później stracił oko, w następnym roku zaś został zamordowany.
Władysław I (Vladislav I) (1109 -1117) (1120-1125), piąty syn Wratysława
W 1109 r. za odpowiednią opłatą otrzymał poparcie cesarza Henryka V, który uwięził rywalizującego z nim o tron Borzywoja. Gdy ów wrócił z wygnania w 1117 r., Władysław dobrowolnie zrzekł się władzy na jego korzyść.Trzy lata później ponownie zasiadł na tronie.
Sobiesław I (Soběslav I) (1125-1140), najmłodszy syn Wratysława II
Droga Sobiesława do władzy nie była usłana różami - kilka razy spiskowano na jego życie. Toczył niszczycielski bitwy, mordował i oślepiał swoich przeciwników, popadał w konflikty.
Władysław II (Vladislav II) (1140-1142) (1142-1173) (drugi król czeski; po koronacji Władysław I), syn Władysława I, koronowany w 1158 r. (od 1172 współregent syn Fryderyk, na którego rzecz abdykował)
● 1135 r. - rozpoczęcie romańskiej przebudowy Zamku Praskiego
● 1140 r. - założenie klasztoru na Strahovie
● 1142 r. - oblężenie miasta przez księcia Konrada Znojemskiego i rozwój osadnictwa (ze względów strategicznych).
Konrad II Znojemski (1142), wnuk księcia Konrada I
● 1170 - budowa Mostu Judyty, pierwszego mostu kamiennego w Pradze
Sobiesław II (Soběslav II) (1173-1179), drugi syn Sobiesława I
● 1174-1178 - nadanie praw i przywilejów kupieckich osadnikom niemieckim (przywilej sobiesławowski)
● 1174-1178 - zakaz poruszania się w nocy po ulicach Pragi bez światła
Fryderyk (Bedřich) (1179-1189), syn Władysława II
W 1178 r. Fryderyk przekupił cesarza Fryderyka I Barbarossę i otrzymał od niego Czechy w lennie. Przez dziesięć lat panowania kraj był pogrążony w kryzysie politycznym.
Konrad Otto (Konrád II. Ota) (1189-1191), syn Konrada II Znojemskiego
Powołany na tron przez możnowładców w 1182 r., księciem ziem czeskich został dopiero w 1189 r. Wtedy też wydał pierwszy zbiór praw czeskich - najstarszy znany czeski kodeks. Statut Konrada miał na celu ujednolicenie prawa zwyczajowego, szczególnie w sprawach karnych. Ważnym przepisem było także ustanowienie praw dziedziczenia lenna.
Za jego panowania Czech i Morawy zostały zjednoczone.
Wacław II (1191-1192), najmłodszy syn Sobiesława I
Przebywał na wygnaniu za panowania Władysława II i mimo iż rycerstwo powołało go na tron w 1184 r., rządy rozpoczął dopiero w 1191 r. Kres panowaniu Wacława położył bunt przeciw niemu biskupa praskiego.
Henryk Brzetysław (Jindřich Břetislav) (1193-1197), czeski książę i biskup praski od 1182 r., syn Jindřicha, brata Władysława II
Władysław III Henryk (Vladislav Jindřich) (1197), syn Władysława II z drugiego małżeństwa z Judytą
Przemysł Ottokar I (Přemysl Otakar I) (1197-1230) król od 1198, syn Władysława II
Tytuł książęcy zastąpiono dziedzicznym królewskim w 1198 r. Fryderyk II rozszerzył przywileje królów czeskich; król otrzymał od cesarza tzw. Złotą Bullę, przyznającą jemu i jego następcom tytuł królewski, ograniczającą zależność władców Czech od Niemiec. Królestwo jednak nadal stanowi część składową cesarstwa. Królowie czescy uczestniczą odtąd w elekcjach cesarza, zachowując to prawo do czasów nowożytnych. Następuje kres rozbicia dzielnicowego w Czechach i trwałe zjednoczenie państwa.
● 1215 - utworzenie getta żydowskiego.
Wacław I Jednooki (Václav Jednooký) (1230-1253), syn Przemysła Ottokara I, czwarty król Czech
W okresie jego panowania zostaje podbita Austria, a w Pradze dominuje jęz. niemiecki.
●1231 r. - budowa obwarowań i nadanie praw miejskich osiedlom na prawym brzegu Wełtawy – założenie Starego Miasta.
● 1257 r. - założenie mniejszego Miasta Praskiego, późniejszej Małej Strany.
Przemysł Ottokar II (Přemysl Otakar II) (1253-1278)
Król prowadził politykę promiejską. Za jego czasów powstało w Czechach ponad 60 miast na prawie niemieckim. Odsuwał od władzy możne czeskie rody, chcąc stworzyć centralny aparat administracji państwa. Wzmacniał skarb rewindykując królewskie dobra. Pod jego rządami Czechy utraciły Austrię i Styrię na rzecz Niemiec.
● 1270 r. - budowa synagogi Staro-Nowej
Wacław II (Václav II) (1278-1305) (w 1300 r. zostaje królem Polski), syn Przemysła Ottokara II
Za jego panowania Czechy doszły do szczytu potęgi, m.in. dzięki bogactwu, które przynosiły kopalnie srebra w Kutnej Horze. Choć był niepiśmienny, nosił się z zamiarem utworzenia w Pradze uniwersytetu. Zmarł najprawdopodobniej na gruźlicę, jednak nie wyklucza się śmierci wskutek wypicia trucizny lub też w konsekwencji nadto rozwiązłego życia.
● 1300 r. - reformy monetarne – wprowadzenie grosza
● 1291 r. - wielki pożar Starego Miasta
Wacław III (Václav III) (1305-1306), syn Wacława II, był również królem Polski (do której nigdy nie dotarł) oraz królem Węgier (1301-1305)
Władca był oprócz oczywiście walorów zewnętrznych (gładkości, „postury wyśmienitej”) niezwykłym erudytą. Władał czterema językami: łaciną, niemieckim, węgierskim i czeskim. Jego rządy doprowadziły do anarchizacji kraju i wzrostu potęgi możnych. Mając zaledwie siedemnaście lat został zasztyletowany (w Ołomuńcu), jak współcześnie się przypuszcza, przez ówczesnych czeskich możnych, odsuniętych od władzy, obawiających się utraty majątków. Nie zostawił po sobie potomka, z nim więc umarła dynastia Przemyślidów. Otwarło to dostęp do tronu czeskiego członkom dynastii niemieckich.
Po 1306 r. rozpoczęły się walki o tron między Habsburgami, Luksemburgami i Henrykiem Karynckim.
Rudolf I Habsburg (Rudolf I Habsburský) (1306-1307)
Otrzymał koronę czeską jako lenno od swego ojca Albrechta, króla Niemiec.
Henryk Karyncki (1307-1310), książę Karyntii i hrabia Tyrolu (szwagier Wacława III, mąż Anny Przemyślidki, córki Wacława II - po jej śmierci jeszcze dwukrotnie żonaty)
Ogłosił się królem czeskim po zamordowaniu Wacława III w 1306 r., później musiał ulec Rudolfowi I Habsburgowi, a gdy ów zmarł, został wybrany na króla przez czeską szlachtę. Okres jego panowania odznaczał się wyjątkową nieudolnością. Wpędził kraj w długi, czym szybko wywołał opór szlachty. W 1310 r. został pozbawiony władzy przez Henryka VII Luksemburskiego, który oddał tron swemu synowi Janowi. Pogodziwszy się z Luksemburgami oddał swą córkę Małgorzatę synowi króla, margrabi morawskiemu, Janowi Henrykowi Luksemburskiemu (małżeństwo zostało unieważnione z powodu rzekomej impotencji Jana Henryka, żonatego później jeszcze czterokrotnie). Henryk Karyncki opuścił kraj, a w 1335 r. zmarł na cholerę.
● 920 r. - budowa bazyliki św. Jerzego
Święty Wacław (Svatý Václav) (ok. 921-935), uważany za patrona Czech, symbol czeskiej państwowości, syn Wratysława i pogańskiej księżniczki Drahomiry
Rozpoczął panowanie mając zaledwie 13 lat. Został wychowany przez babkę Ludmiłę, późniejszą świętą. Unikał konfliktów z sąsiadami, dążąc do wewnętrznego wzmocnienia państwa. Po najeździe Henryka I podporządkował się Niemcom i sprzyjał rozwojowi chrześcijaństwa. Został zamordowany przez brata Bolesława w Starej Bolesłavi. Korona św. Wacława stała się trwałym rekwizytem używanym w czasie uroczystości koronacyjnych królów czeskich.
● 926 r. - ufundowanie rotundy św. Wita
Bolesław I Srogi (Okrutny) (Boleslav I Ukrutný) (935-967), młodszy brat Wacława
Bezskutecznie próbował uniezależnić się od Niemiec, których wpływy zaczęły dominować w Pradze. Rozszerzył jednak granice państwa po górny Bug i Styr. Po najeździe Ottona I Wielkiego władca czeski staje się jednym z cesarskich elektorów. Za jego panowania doszło też do oficjalnych kontaktów polsko-czeskich. Książe Mieszko I ożenił się z jego córką Dobrawą i przyjął chrzest z rąk czeskich misjonarzy.
(...)Był bowiem ów książę Bolesław – jeżeli musi być nazwany księciem, kto był bezbożnym i tyranem okrutniejszym od Heroda, straszniejszym od Nerona, przewyższającym Decjusza niegodziwością zbrodni, Dioklecjana srogością, skąd, jak mówią, zyskał przydomek „Bolesław Srogi” – tak srogi, że nic nie przedsiębrał z rozwagą, nic z rozumem, lecz wszystko czynił folgując swej woli i namiętności. Stąd stało się, że powziął postanowienie, aby założyć sobie gród na sposób rzymski. (...)
(Kronika Czechów, s. 134)
● X w. - powstanie zamku na Wyszehradzie
● 965 r. - arabsko-żydowski kupiec, podróżnik i kronikarz Ibrahim ibn Jakub w Pradze - spod jego pióra „wyszła” pierwsza pisana relacja o Pradze – mieście nad Wełtawą, zbudowanym z kamienia i wapnia.
Bolesław II Pobożny (Boleslav II Pobožný) (ok. 967-999), syn Bolesława Okrutnego, przyszedł na świat w dniu tragicznej śmierci stryja Wacława
● 973 r. - założenie biskupstwa praskiego (przy poparciu cesarza Ottona I).
Pierwszym biskupem został Dietmar – saski duchowny. Czechy poddano zwierzchnictwu cesarskiemu, zachowując jednocześnie autonomię i „słowiańskość”.
● założenie klasztoru benedyktynek (św. Jerzego) na Zamku Praskim, pierwszego żeńskiego klasztoru w Czechach
Zamek staje się centrum życia religijnego państwa czeskiego.
● 982 r. biskupem zostaje Wojciech Sławnikowicz, późniejszy święty
Wojciech (w jęz. czeskim znaczy „uciecha wojska”) w dzieciństwie zachorował i groziła mu śmierć. Rodzice złożyli ślub, że jeśli dziecko przeżyje, będzie służyć Bogu. Kształcił się w Magdeburgu, gdy zaś wrócił do Pragi, ze względu na prawość charakteru, znajomość prawa, wykształcenie i pochodzenie został mianowany praskim biskupem. Z Rzymu do ojczyzny szedł boso, by oddać cześć św. Wacławowi. Spełniając posługę, dzielił swe pieniądze między biednych, jeńców, duchowieństwo, dodatkowo ze swej, czwartej części żywiąc dwunastu ubogich (na cześć apostołów). Wojciech przyniósł chrześcijaństwo Węgrom, nawracał ludzi w Polsce, a w Prusach poniósł męczeńską śmierć. Poganie rozjuszeni cudami, które czynił, zabili biskupa, odcięli jego głowę i zawiesili na drzewie, ciało zaś poćwiartowali.
Po jego śmierci działy się liczne cuda, a relikwie przewieziono do Polski. W 1039 r. Brzetysław wywiózł z Gniezna relikwie Wojciecha i jego pięciu braci męczenników (zamordowanych przez prażan).
Pierwszym polskim biskupem został brat Wojciecha – Gaudenty.
Bolesław III Rudy (Boleslav III. Ryšavý) (999-1002) (1003), syn Bolesława II Pobożnego
Gdy objął władzę, wystąpili przeciw niemu młodsi bracia: Jaromir i Oldrzych, mający wsparcie możnych. Pierwszy na rozkaz księcia miał zostać wykastrowany, drugi – uduszony w łaźni. Drugi z braci zbiegł. Opozycja możnych miała mniej szczęścia... Jaromir przy pomocy cesarza odsunął go od władzy.
Jego siostrzeńcem był Bolesław Chrobry.
Władywój (Vladivoj) (1002-1003), z dynastii Przemyślidów lub Piastów, prawdopodobnie najmłodszy syn Bolesława II Srogiego
Został posadzony na tronie przez Bolesława Chrobrego... i zapił się na śmierć.
Bolesław Chrobry (1003-1004), pierwszy koronowany król Polski, z dynastii Piastów, książę Czech Bolesław IV
Zdobył Śląsk, Morawy, Słowację i wrócił do Polski. Nim jednak to uczynił, zaprosił Bolesława III Rudego do Polski, tam kazał mu wyłupić oczy. Ślepy więzień snuł się ponoć po Wawelu przez 30 lat.
Jaromir (Jaromír) (1004-1012) (1034), syn Bolesława II Pobożnego
Przejął tron po śmierci Władywoja. Obalony przez Bolesława Chrobrego na rzecz Oldrzycha, powrócił na tron po oddaniu hołdu lennego cesarzowi Henrykowi II i dzięki jego pomocy. Został uwięziony i zamordowany po odzyskaniu władzy przez Oldrzycha.
Oldrzych (Udalryk) (1012-1034)
Bolesław Chrobry kazał oślepić Bolesława Rudego, za co Oldrzych zemścił się, wydając rozkaz wykastrowania syna Chrobrego, Mieszka II. Później uwięził i oślepił brata Jaromira, który zasiadał na tronie czeskim. Okres jego panowania to całkowite podporządkowanie państwa cesarzom niemieckim, których wspomagał w ekspansji na Polskę i Węgry.
Brzetysław (Břetislav I) (1034-1055), syn Oldrzycha
Wykorzystując bezkrólewie w Polsce, najechał m. in. na Kraków, Poznań, Gniezno, Kruszwicę, rabując i niszcząc najechane przez siebie ziemie (oprócz licznych dóbr wywiózł z Polski relikwie św. Gaudentego i Wojciecha). Próbował uniezależnić się od cesarstwa, co spowodowało najazd Henryka III, przed którym musiał się ukorzyć i przyjąć jego zwierzchnictwo. Pojął za żonę porwaną z klasztoru Judytę, córkę Henryka, hrabiego z Schweinfurtu. Pod jego panowaniem Czesi przyjmują religię rzymskokatolicką (wcześniej obrządek słowiański).
Za panowania Brzetysława doszło do reformy monetarnej: wprowadzono grzywnę praską jako podstawową jednostkę wagi, według której bito i przeliczano pieniądze.
Spitygniew II (Spytihněv II) (1055-1061), najstarszy syn Brzetysława
Gdy obejmował władzę wokół niego na dworze książęcym roiło się od Niemców, których wkrótce „wyprawił” z kraju. Położył fundamenty pod większy i wspanialszy kościół św. Wita.
Wratyslaw II (Vratislav II) (1061-1092), syn Brzetysława
W 1085 r. zostaje pierwszym królem Czech. Tytuł, niedziedziczny otrzymał na synodzie w Moguncji (Wratysław I), będąc lennikiem Henryka IV. Przeniósł swą siedzibę na Wyszehrad. Władca miał duże zasługi w centralizacji państwa i umocnieniu pozycji międzynarodowej poprzez sojusz z cesarstwem.
Konrad I (Konrád I. Brněnský) (1092), syn Brzetysława I
Przejął władzę po śmierci swojego brata Wratysława. Zmarł po ośmiu miesiącach panowania.
Brzetysław II (Břetislav II) (1092-1100), najstarszy syn Wratysława, tępił pogańskie zwyczaje w kraju.
(...)zaraz na początku swego panowania, zapalony wielką gorliwością wiary chrześcijańskiej, wygnał wszystkich czarowników, wieszczków i wróżbitów(...). Te okropności i inne świętokradcze wymysły dobry książę wyplenił.(...)
(Kronika Czechów, s. 313-314)
● 1096 r. - pogrom Żydów
Borzywoj II (Bořivoj II) (1100-1107) (1109) (1117-1120), syn Wratysława
W 1107 r. utracił czeski tron na rzecz Świętopełka. Powrócił na tron detronizując dopiero co wybranego księcia Czech Władysława I. Za jego panowania panował w kraju chaos i bezprawie. W 1120 r. Borzywoj został wypędzony z kraju.
Świętopełk (Svatopluk Olomoucký) (1107-1109), syn Ottona I Pięknego, księcia ołomunieckiego z dynastii Przemyślidów, czwartego syna Brzetysława I
Zgładził rywalizujących z Przemyślidami ród możnych Wrszowców w Pradze i w kraju. Egzekucje odbywały się w domach, na ulicach, a na praskim rynku ścięto głowy najmłodszym potomkom rodu (1108 r.). Niedługo później stracił oko, w następnym roku zaś został zamordowany.
Władysław I (Vladislav I) (1109 -1117) (1120-1125), piąty syn Wratysława
W 1109 r. za odpowiednią opłatą otrzymał poparcie cesarza Henryka V, który uwięził rywalizującego z nim o tron Borzywoja. Gdy ów wrócił z wygnania w 1117 r., Władysław dobrowolnie zrzekł się władzy na jego korzyść.Trzy lata później ponownie zasiadł na tronie.
Sobiesław I (Soběslav I) (1125-1140), najmłodszy syn Wratysława II
Droga Sobiesława do władzy nie była usłana różami - kilka razy spiskowano na jego życie. Toczył niszczycielski bitwy, mordował i oślepiał swoich przeciwników, popadał w konflikty.
Władysław II (Vladislav II) (1140-1142) (1142-1173) (drugi król czeski; po koronacji Władysław I), syn Władysława I, koronowany w 1158 r. (od 1172 współregent syn Fryderyk, na którego rzecz abdykował)
● 1135 r. - rozpoczęcie romańskiej przebudowy Zamku Praskiego
● 1140 r. - założenie klasztoru na Strahovie
● 1142 r. - oblężenie miasta przez księcia Konrada Znojemskiego i rozwój osadnictwa (ze względów strategicznych).
Konrad II Znojemski (1142), wnuk księcia Konrada I
● 1170 - budowa Mostu Judyty, pierwszego mostu kamiennego w Pradze
Sobiesław II (Soběslav II) (1173-1179), drugi syn Sobiesława I
● 1174-1178 - nadanie praw i przywilejów kupieckich osadnikom niemieckim (przywilej sobiesławowski)
● 1174-1178 - zakaz poruszania się w nocy po ulicach Pragi bez światła
Fryderyk (Bedřich) (1179-1189), syn Władysława II
W 1178 r. Fryderyk przekupił cesarza Fryderyka I Barbarossę i otrzymał od niego Czechy w lennie. Przez dziesięć lat panowania kraj był pogrążony w kryzysie politycznym.
Konrad Otto (Konrád II. Ota) (1189-1191), syn Konrada II Znojemskiego
Powołany na tron przez możnowładców w 1182 r., księciem ziem czeskich został dopiero w 1189 r. Wtedy też wydał pierwszy zbiór praw czeskich - najstarszy znany czeski kodeks. Statut Konrada miał na celu ujednolicenie prawa zwyczajowego, szczególnie w sprawach karnych. Ważnym przepisem było także ustanowienie praw dziedziczenia lenna.
Za jego panowania Czech i Morawy zostały zjednoczone.
Wacław II (1191-1192), najmłodszy syn Sobiesława I
Przebywał na wygnaniu za panowania Władysława II i mimo iż rycerstwo powołało go na tron w 1184 r., rządy rozpoczął dopiero w 1191 r. Kres panowaniu Wacława położył bunt przeciw niemu biskupa praskiego.
Henryk Brzetysław (Jindřich Břetislav) (1193-1197), czeski książę i biskup praski od 1182 r., syn Jindřicha, brata Władysława II
Władysław III Henryk (Vladislav Jindřich) (1197), syn Władysława II z drugiego małżeństwa z Judytą
Przemysł Ottokar I (Přemysl Otakar I) (1197-1230) król od 1198, syn Władysława II
Tytuł książęcy zastąpiono dziedzicznym królewskim w 1198 r. Fryderyk II rozszerzył przywileje królów czeskich; król otrzymał od cesarza tzw. Złotą Bullę, przyznającą jemu i jego następcom tytuł królewski, ograniczającą zależność władców Czech od Niemiec. Królestwo jednak nadal stanowi część składową cesarstwa. Królowie czescy uczestniczą odtąd w elekcjach cesarza, zachowując to prawo do czasów nowożytnych. Następuje kres rozbicia dzielnicowego w Czechach i trwałe zjednoczenie państwa.
● 1215 - utworzenie getta żydowskiego.
Wacław I Jednooki (Václav Jednooký) (1230-1253), syn Przemysła Ottokara I, czwarty król Czech
W okresie jego panowania zostaje podbita Austria, a w Pradze dominuje jęz. niemiecki.
●1231 r. - budowa obwarowań i nadanie praw miejskich osiedlom na prawym brzegu Wełtawy – założenie Starego Miasta.
● 1257 r. - założenie mniejszego Miasta Praskiego, późniejszej Małej Strany.
Przemysł Ottokar II (Přemysl Otakar II) (1253-1278)
Król prowadził politykę promiejską. Za jego czasów powstało w Czechach ponad 60 miast na prawie niemieckim. Odsuwał od władzy możne czeskie rody, chcąc stworzyć centralny aparat administracji państwa. Wzmacniał skarb rewindykując królewskie dobra. Pod jego rządami Czechy utraciły Austrię i Styrię na rzecz Niemiec.
● 1270 r. - budowa synagogi Staro-Nowej
Wacław II (Václav II) (1278-1305) (w 1300 r. zostaje królem Polski), syn Przemysła Ottokara II
Za jego panowania Czechy doszły do szczytu potęgi, m.in. dzięki bogactwu, które przynosiły kopalnie srebra w Kutnej Horze. Choć był niepiśmienny, nosił się z zamiarem utworzenia w Pradze uniwersytetu. Zmarł najprawdopodobniej na gruźlicę, jednak nie wyklucza się śmierci wskutek wypicia trucizny lub też w konsekwencji nadto rozwiązłego życia.
● 1300 r. - reformy monetarne – wprowadzenie grosza
● 1291 r. - wielki pożar Starego Miasta
Wacław III (Václav III) (1305-1306), syn Wacława II, był również królem Polski (do której nigdy nie dotarł) oraz królem Węgier (1301-1305)
Władca był oprócz oczywiście walorów zewnętrznych (gładkości, „postury wyśmienitej”) niezwykłym erudytą. Władał czterema językami: łaciną, niemieckim, węgierskim i czeskim. Jego rządy doprowadziły do anarchizacji kraju i wzrostu potęgi możnych. Mając zaledwie siedemnaście lat został zasztyletowany (w Ołomuńcu), jak współcześnie się przypuszcza, przez ówczesnych czeskich możnych, odsuniętych od władzy, obawiających się utraty majątków. Nie zostawił po sobie potomka, z nim więc umarła dynastia Przemyślidów. Otwarło to dostęp do tronu czeskiego członkom dynastii niemieckich.
Po 1306 r. rozpoczęły się walki o tron między Habsburgami, Luksemburgami i Henrykiem Karynckim.
Rudolf I Habsburg (Rudolf I Habsburský) (1306-1307)
Otrzymał koronę czeską jako lenno od swego ojca Albrechta, króla Niemiec.
Henryk Karyncki (1307-1310), książę Karyntii i hrabia Tyrolu (szwagier Wacława III, mąż Anny Przemyślidki, córki Wacława II - po jej śmierci jeszcze dwukrotnie żonaty)
Ogłosił się królem czeskim po zamordowaniu Wacława III w 1306 r., później musiał ulec Rudolfowi I Habsburgowi, a gdy ów zmarł, został wybrany na króla przez czeską szlachtę. Okres jego panowania odznaczał się wyjątkową nieudolnością. Wpędził kraj w długi, czym szybko wywołał opór szlachty. W 1310 r. został pozbawiony władzy przez Henryka VII Luksemburskiego, który oddał tron swemu synowi Janowi. Pogodziwszy się z Luksemburgami oddał swą córkę Małgorzatę synowi króla, margrabi morawskiemu, Janowi Henrykowi Luksemburskiemu (małżeństwo zostało unieważnione z powodu rzekomej impotencji Jana Henryka, żonatego później jeszcze czterokrotnie). Henryk Karyncki opuścił kraj, a w 1335 r. zmarł na cholerę.
Ten komentarz został usunięty przez administratora bloga.
OdpowiedzUsuń