Lapidarium

Lapidarium

Lapidarium (Lapidárium) jest częścią Muzeum Narodowego i znajduje się na terenie kompleksu Výstaviště Praha – Holešovice (Výstaviště 422). Budynek muzeum z 1891 roku (wg projektu Antonína Wiehla), przebudowany kilka lat później w stylu secesyjnym (Antonín Hrubý), kryje sporą kolekcję zabytków czeskiej sztuki rzeźbiarskiej. Nazwa muzeum pochodzi od łacińskiego słowa lapis, które oznacza kamień. Pomysł utworzenia lapidarium zrodził się na początku XIX w. Założyciele i pomysłodawcy muzeum to hrabia František Antonín Kolovrat-Libštejnský i historyk František Palacký. Pierwszą wystawę otwarto w 1905 roku.

Muzeum miało kilka długich przerw w działaniu: od początku I wojny światowej do 1932 r., od początku II wojny światowej do 1954 r. i od 1967 r. do 1993 r. (ze względu na zły stan techniczny budynku). Generalny remont w latach 1987-1993 przywrócił lapidarium do życia i odtąd jest otwarte dla zwiedzających (w sezonie letnim).

Ekspozycja Lapidarium nosi tytuł Zabytki Rzeźby w Czechach od XI do XIX wieku (Památky kamenosochařství v Čechách od 11. do 19. století). W ośmiu salach wystawowych o łącznej powierzchni 1500 m² prezentowanych jest w kolejności chronologicznej ponad 415 najlepszych eksponatów ze zgromadzonych w sumie ponad 2000 - dzieła zarówno mniej znanych jak i tych najwybitniejszych czeskich kamieniarzy i rzeźbiarzy. Są to fragmenty większych obiektów (kolumny, okna, portale, gargulce), tablice, płaskorzeźby, rzeźby i sporych rozmiarów pomniki, itp. Najstarsze eksponowane prace to kolumny z wystroju krypty dawnej bazyliki św. Wita na Zamku Praskim z końca XI wieku oraz fragment romańskiego tympanonu z połowy XII wieku przedstawiającego Chrystusa między apostołami (pierwsza sala) - najstarsze zachowane dzieło rzeźbiarskie w Czechach

Wśród eksponatów są prace wybitne w historii sztuki, m. in. doskonałe rzeźby z pracowni Petera Parléřa, słynny Bruncvik (215), fragmenty Kolumny Maryjnej z Rynku Staromiejskiego (276-288), pomnik św. Wacława (295) niegdyś zdobiący Plac Wacława, pomnik marszałka Jana Václava Radeckého (404) z Placu Małostrańskiego.

Zabytki zgromadzone w lapidarium Muzeum Narodowego w większości pochodzą z budynków zburzonych podczas nawiedzających Pragę powodzi w XIX i XX wieku, niektóre zostały usunięte, ponieważ utraciły swoją pierwotną funkcję (fontanny, pomniki), wiele zostało uszkodzonych i zastąpionych kopiami.

Na stronie Praskiej Służby Informacyjnej (Pražská informační služba) widnieje informacja, że w 1995 r. Lapidarium znalazło się w rankingu 10 najpiękniejszych wystaw muzealnych w Europie.

stojak ambony lub kazalnicy (XIII w.) (sala 1.)

dziewiętnastowieczna kopia tympanonu z 1380-1390 r. z kościoła Matki Bożej przed Tynem (sala 1.)

 fragment Kolumny Maryjnej (Mariánský Sloup) (Jan Jiří Bendl1650 r.), która
 do 1918 r. stała na Rynku Staromiejskim (sala. 5)

 fragment Kolumny Maryjnej (Mariánský Sloup) (Jan Jiří Bendl1650 r.), która
 do 1918 r. stała na Rynku Staromiejskim (sala 5.)

kopia (z XIX w.) rzeźby św. Jerzego walczącego ze smokiem, której brązowy odlew wykonali
w 1373 r. Martin i Jiří z Klužu  (sala 1.)

pomnik św. Wacława (Jan Jiří Bendl 1678-1680 r.)
z dawnego Placu Wacława (Końskiego Targu); kopia tego pomnika znajduje się
na Wyszehradzie  (sala 6.)

rzeźba św. Anny z połowy XVIII w. z kościoła św. Anny na Starym Mieście (sala 6.)

pomnik marszałka Jana Václava Radeckého (Josef i Emanuel Max 1858 r.) -  kiedyś stał na
placu Małostrańskim (sala 8.)

rzeźby z XIX w. (sala 7.)

kolumny z wystroju krypty dawnej bazyliki św. Wita na Zamku Praskim (sala 1.)

fragment romańskiego tympanonu z połowy XII w. z kościoła Jana Chrzciciela, który znajdował się
na terenie nieistniejącego już zamku Oldřiš - (sala 1.)

(sala 1.)

(sala 3.)

posągi Karola IV., Wacława IV. i patronów czeskich św Wita, św Wojciecha
i św Zygmunta ze Staromiejskiej wieży mostowej (Peter Parléř, XIV w.)