sobota, 1 lutego 2014

Kampa

Čertovka

W sąsiedztwie Mostu Karola w dzielnicy Mała Strana jest niewielka wysepka – Kampa. Najstarsza pisana wzmianka o niej znajduje się w statucie kościoła Zakonu Maltańskiego z roku 1169 (z czasów panowania króla Władysława II). Wyspa długo była bezimienna - zwano ją zwyczajnie ostrov (wyspa). Pod obecnym imieniem, którego pochodzenie nie jest pewne, jest znana od 1770 r. Przypuszcza się, że nazwę Kampa zaczerpnięto od łacińskiego campus (pole, równina) lub ze staroczeskiego zákampí (obszar zacieniony), być może też od nazwiska jednego z mieszkańców tego miejsca w XVII w., Gangsela z Campu.

Na wyspę mówi się także Praska Wenecja. W jej północnej części znajduje się grupa kamienic „wyrastających” wprost z wody (Pražské Benátky).

Z owalnego placu Na Kampĕ, kiedyś rynku garncarskiego, można wspiąć się na Most Karola, którego bodaj trzy filary znajdują się na wyspie, stąd - można by rzec - Kampa to taka trochę wyspa pod mostem.

Od Małej Strany oddziela Kampę Czarci Potok (Čertovka). Wieść niesie, że w Czarcim Potoku mieszkają złe duchy. Kiedyś na Čertavce działały młyny, a ich pozostałości obejrzeć można w południowej części wyspy. Najstarszy z nich, Sovovský mlýn (od nazwiska Václava Sovy, jednego z właścicieli w XV w.), pochodzi z XIII wieku. W zrekonstruowanym w 2001 r. budynku od 2003 r. mieści się Muzeum Kampa – galeria sztuki współczesnej, w której zbiorach znajdują się prace środkowoeuropejskie (w szczególności czeskie). Część kolekcji to należy do znanej kolekcjonerki sztuki Medy Mládkovej.

Wchodząc na wyspę od placu Wielkiego Przeora (Velkopřevorské náměstí), przechodzimy przez mostek, z którego roztacza się widok na zabytkowy Młyn Wielkiego Przeora (Velkopřevorský mlýn) (1400 r.). Koło młyńskie ma średnicę ośmiu metrów i jest jedną z atrakcji turystycznych wyspy. Widok nieco przesłaniają kłódki miłości, które w ciągu kilku ostatnich lat zdominowały ten malowniczy zakątek. Młyn jest także widoczny z Mostu Karola.  Nieopodal stoją także inne dawne młyny: Mlýn Huť z XIII w. (koło młyńskie pochodzi z 1995 r.) i Złomkowski lub Maltański (Zlomkovský či Maltézský) z 1402 r.

Jedną z ciekawszych budowli na wysepce jest Pałac Lichtensteinów (Lichtenštejnský palác), pochodzący z końca XVII w., zbudowany wg projektu Giovanniego Alliprandiego. Na przestrzeni kilku wieków miał wielu właścicieli, pełnił różne funkcje. W 1940-1945 w pałacu była siedziba lokalnego oddziału NSDAP. W 1958 roku pałac stał się zabytkiem kultury. Obecnie jest budynkiem rządowym i pełni funkcję reprezentacyjną. Gościł wiele znakomitości, m. in. hiszpańskiego króla Juana Carlosa z królową Zofią, królową Elżbietę II i księcia Filipa, japońskiego cesarza Akihito i cesarzową Michiko.

Podczas powodzi w sierpniu 2002 roku Kampa została całkowicie zalana. Przez kilka lat na wyspie trwały prace remontowe, budynki były osuszane, sporo czasu upłynęło, nim Kampa odzyskała dawną witalność.

(...) Lubię spacerować po Kampie, gdzie dzieci zasmarowują asfalt rysunkami, łażą na czworakach i rysują dalej na ścianach domów, jak wysoko sięgną ręką. Staję w osłupieniu przed portretem mężczyzny w kapeluszu namalowanym jednocześnie od przodu i od tyłu, zaś skryte pod kapeluszem ucho dorysowane zostało nad głową niczym znak zapytania, niczym herb. 
(...) 
Most Karola wygląda z Kampy jak długa wanna, w której przechodnie suną na przymocowanych do zadków kółkach. W rzece stęka Praga o połamanych żebrach i łukach mostów skaczących z brzegów na brzeg niby zajadłe brytany. (...) 

(Bohumil Hrabal: Kafkiada (w:) Bar Świat. Tłum. Cecylia Dmochowska. Wydawnictwo Iskry. Warszawa 1968, s. 316-317) 

John Lennon Pub (Kampa, ul. Hroznová 495/6)

Dom pod modrym lisem (U modré lišky) z 1664 r., ambasada Estonii Na Kampě 1

Pałac Lichtensteinów (Lichtenštejnský palác)

Pałac Lichtensteinów (piaskowy budynek po lewej stronie)

 Bobasy (Babies) - rzeźby Davida Černégo










Titáni rzeźby Emilie Benes Brzezinski (2002 r.)

Velkopřevorský mlýn

miłość zamknięta na kłódki 




Čertovka (pocztówka z 1910 r. - z mojej kolekcji)

(...)Chodziłem tedy z umarłymi
przez most Karola
na milczącą Kampę, pod koła młyńskie na Čertovce.
Kręcą się nadaremnie, mieląc martwą ciszę.(...)

(Seifert: Praga we śnie. Przeł J.Waczków, s.251)


pocztówka z 1911 r. (z mojej kolekcji)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz